VAATLER / İCRAATLER: KÜLTÜR VE BELEDİYECİLİKLER

Türkiye’de ana akım siyaset alanında yaşanan uzun süreli daralma, yerel yönetimlere yönelik ilginin artmasına neden oldu. Küresel ölçekteki eğilimlere paralel olarak, belediyeler, farklı kanallardan beslenen siyasal talep ve çağrıların odağına yerleşti. Belediyeler bir yandan ilgi ve merak konusu haline gelirken, diğer yandan farklı düzeylerdeki temasların yarattığı eleştirilerin hedefine oturuyor. Vaat ve icraatlerin kışkırtıcılığı araçsalcı yaklaşımlarla birleşince, kültür üreticilerinin arzu ettikleri türden özerk alanlar yaratılamıyor. Bu çerçevede seçim sonuçlarının ortaya koyduğu tablonun ardından bir çok aktörün belediyelerle ilişkisinin yeniden şekillenmesini beklemek de yanlış olmaz. Önümüzdeki dönem yeni işbirliklerinin önünü açma potansiyeli taşırken, aynı zamanda kültür aktörleri için kısa vadeli pragmatik hedeflere tabi kılınma riskini barındırıyor.

Eda Hisarlıoğlu ve Fırat Genç’in KIRIK için tasarladığı bu buluşma, kültür aktörlerinin Türkiye’de son yirmi yılda ortaya çıkan belediyeciliklerle ilişkilenme biçimlerini odağına aldı. Farklı belediyecilik anlayışlarının ayrım ve benzerlikleri tartışmaya açılarak, değişik düzeylerdeki temasların yarattığı hayal kırıklıkları ve eleştirileri kapsamlı biçimde tartışıldı. Farklı siyasal geleneklerden beslenen yerel yönetimlerin tutum, söylem ve tahayyüllerinin içerdiği imkân ve sınırlılıkları Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul ve İzmir’den kültür aktörlerinin tecrübeleri ışığında sorgulamayı arzu ettik.

Program

13:00 – 14:00 

TÜRKİYE’DE BELEDİYECİLİĞİN GÜNCEL İŞLEYİŞİ: YAPILAR, AKTÖRLER, EĞİLİMLER

Osman Savaşkan

14:00-14:20 

Çay, kahve arası

14:20-15:40 

TARTIŞMA 

Moderasyon: Eda Hisarlıoğlu ve Fırat Genç

Serhan Ada, Seçkin Arslan, Lal Laleş 

15:40-16:00 

Çay, kahve arası

16:00-17:30

TARTIŞMA

Moderasyon: Eda  Hisarlıoğlu ve Fırat Genç

Miray Özkan, Kemal Vural Tarlan

Osman Savaşkan, lisans derecesini Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden, yüksek lisans ve doktora derecelerini ise Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü’nden almıştır. Doktora sırasında Harvard Üniversitesi Kennedy School of Government’da misafir araştırmacı olarak bulunmuştur. Halihazırda Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Yerel Yönetimler Bölümü’nde doçent olarak çalışmaktadır. Devlet-sermaye ilişkileri, yerel yönetimler, yerel siyaset, göç konularında yayınlanmış makaleleri bulunan Savaşkan’ın aynı zamanda Ayşe Buğra ile birlikte kaleme aldıkları Türkiye’de Yeni Kapitalizm: Siyaset, Din ve İş Dünyası ve Mehmet Ertan ile birlikte derledikleri Türkiye’nin Büyük Dönüşümü: Ayşe Buğra’ya Armağan isimli kitapları bulunmaktadır.

Doç. Dr. Serhan Ada, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültür ve Sanat Yönetimi Bölümü öğretim üyesi, Kültür Politikaları ve Yönetimi Araştırma Merkezi Müdürü ve Kültür Politikası ve Kültürel Diplomasi UNESCO Kürsüsü Başkanı. Avrupa Kültür Başkenti İstanbul 2010’un Büyük Projeler Koordinatörlüğü’nü yürüten Ada, 2024 yılından beri UNESCO’nun Venedik Bölge Bürosu Bilim Kurul’unun dönem başkanıdır. 2023’de İzmir Büyükşehir Belediye Başkan danışmanı olarak İzmir Akdeniz Akademisi Başkanlığı’na atandı. Almanya, Fransa, İtalya, ABD, Lübnan ve İngiltere’de çeşitli üniversitelerde konuk öğretim üyesi olarak dersler ve seminerler verdi.  2009’dan bu yana, İzmir’in kültür politikası geliştirme çalışmalarına, önce Büyükşehir Belediyesi Kültür Danışmanı, daha sonra Akdeniz Akademisi Kültür ve Sanat Koordinatörü ve Öncü Kent İzmir Programı UCLG uzmanı olarak katkıda bulundu. Halen, Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanan Kültür Politikası Yıllık‘ın genel yayın yönetmenliğinin yanısıra, İzmir Akdeniz Akademisi’nin hakemli dergisi Meltem’in genel yayın yönetmeni de olan Serhan Ada’nın editör ve yazar olarak katkıda bulunduğu yayınları arasında, Sivil Toplum Gözüyle Türkiye Kültür Politikası Raporu (2011), Türkiye’de Kültür Politikalarına Giriş (2009), İstanbul’un Festivalleri (2011), Emerging Cultural Continent: Actors and Networks (2008) sayılabilir. Ada, Pera Müzesi’nde 2021’de açılan Etel Adnan: İmkânsız Eve Dönüş sergisinin küratörlüğünü üstlendi.

Lal Laleş, 1975 yılında Mardin’de doğdu, Diyarbakır’da yaşıyor. Şair, çevirmen, editör, yayıncı. Dicle Üniversitesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. 1993-2006 yılları arasında bağımsız tiyatro gruplarında oyun yazarı ve dramaturg olarak çalıştı. Çağdaş Kürtçe şiir ve Kürtçe dil hakları aktivizminin önde gelen isimlerinden biri olarak, Kürtçenin Kurmancî lehçesinde yazdığı üç şiir kitabının ardından, 2023 yılında ilk Türkçe şiir kitabını yayınlandı. Şiirleri Türkçe, Arapça, İsveççe ve İngilizceye çevrildi ve birçok süreli yayında yayımlandı. 2004’ten beri Diyarbakır’da Kürtçe yayın yapan Lîs Yayınları’nın ve 2020’den beri Diyarbakır Edebiyat Evi’nin kurucusu ve yöneticisidir. Lîs Yayınları bünyesinde sekiz kitapta toplanan Türkçe’den Kürtçe’ye şiir çevirileri yapmakta ve genel yayın yönetmenliği görevini yürütmektedir. Demokratik değerler, kültürel haklar ve dil hakkı bağlamında Kürtçenin güçlenmesi yönünde emeklerini, Türkiye Yayıncılar Birliği ve Yayıncılar Kooperatifi gibi demokratik platformlarda da aldığı önemli rollerle diyaloğa ve demokratik temsile inanan bir yerden sürdürmeye devam ediyor.

Seçkin Arslan, 1982 Diyarbakır doğumlu, Gaziantepli. İşletme mühendisliği lisansı üzerine felsefe ve sosyal antropoloji üzerine dersler aldı. 2011 Van depreminden bu yana sivil toplum alanında çalışıyor. Van’da kadın hakları ve Ermeni somut kültürel mirası, Gaziantep’te Suriyeli üniversite öğrencilerinin eğitime erişimi ve rehabilitasyonu üzerine çalışmalar yürüttü. Gaziantep’teki genç Suriyeli sanatçıların kentin kültür sanat alanına ve kültürel haklara erişimi için Nefes Kültür Sanat Derneği’nin kuruluş ve kurumsallaşma sürecinde yer aldı. 2019’dan bu yana Diyarbakır merkezli Wêjegeh Amed’de kuruluştan kurumsallaşmaya tüm koordinasyon ve kolaylaştırıcılık rollerini üstleniyor.

Miray Özkan, lisans eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama bölümünde tamamladıktan sonra, aynı üniversitede Kentsel Tasarım alanında yüksek lisans yaptı. 2000-2017 yılları arasında Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Siyaseti konusunu araştırdığı doktora çalışmasını İstanbul Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama bölümünde tamamladı. 2005 yılından itibaren İstanbul’da şehir plancısı olarak belediyeler, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları için çalışmalar yürüttü. Bu çalışmalar arasında İstanbul Çevre Düzeni Planı, Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi, Denizli ve Afyon gibi şehirler ile İstanbul’un çeşitli ilçeleri için vizyon ve strateji planları, sosyal etki değerlendirme çalışmaları ve atölye çalışmaları yer aldı. 2020-2023 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Planlama Müdürlüğü’nde Katılım Koordinatörü olarak görev yaptı ve bu süreçte Adalar Strateji Belgesi, Beyoğlu Mekânsal Strateji Planı gibi katılımcı planlama çalışmalarında koordinatör rolü üstlendi. 2023 yılından itibaren kurucu ortağı olduğu Mesken şirketinde, Türkiye genelinde kentsel planlama, strateji ve politika üretimi, yurttaş ve paydaş katılımı ve iletişimi konularında çalışmalar yürütüyor. Aynı zamanda İstinye Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak çalışıyor. 

Kemal Vural Tarhan 2000 yılından bu yana Ortadoğu’da yaşayan Dom toplulukları konusunda görsel sosyoloji ve antropoloji çalışmaları yapmaktadır. Bugüne kadarki çalışmaları, makale ve fotoğrafları pek çok uluslararası sempozyum, kongre, sergi, kitap ve etkinlikte yer aldı. 2011 yıldan beri Suriyeli mülteciler, göç teorileri, toplumsal uyum ve birlikte yaşam eksenli çalışmalar ve araştırmalar yapmaktadır. Gaziantep’te yaşamakta, Kırkayak Kültür Genel Koordinatörü olarak sivil toplum alanında çalışmalarını sürdürmektedir. Lübnan merkezli CCRM (Cross-Regional Center for Refugees and Migrants) ağının yönetim kurulu üyesidir.

Eda Hisarlıoğlu Kültür için Alan proje koordinatörü olarak Goethe-Institut İstanbul’da çalışıyor. Amsterdam merkezli platform Failed Architecture’ın çekirdek editoryal ekibinde aktif rol alırken, aynı zamanda Kadir Has Üniversitesi Mimarlık ve Kent Çalışmaları Programı’nda yüksek lisans yapmakta. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık eğitiminin ardından ve Açık Diyalog’un küratöryel çalışmalar alanındaki dokuz aylık eğitimini tamamladı. 2016 yılından bu yana araştırmacı ve sergi yapımcısı gibi roller üstlenerek, kültür sanat alanında çeşitli kurum ve sanatçılarla işbirliği yaptı.

Fırat Genç, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi. Doktora derecesini Boğaziçi Üniversitesi Modern Türkiye Tarihi Bölümü’nden aldı. Mülkiyet ve Müşterekler: Türkiye’de Mülkiyetin İnşası, İcrası ve İhlali (Metis, 2023) başlıklı derleme çalışmanın editörlüğünü Begüm Özden Fırat’la birlikte üstlendi. Kentlerin Türkiyesi: İmkânlar, Sınırlar ve Çatışmalar (Çağlar Keyder, Fuat Keyman ve Ayşe Köse Badur ile birlikte; İletişim, 2021) ve ‘Milletin Bölünmez Bütünlüğü’: Demokratikleşme Sürecinde Parçalayan Milliyetçilikler (Ferhat Kentel ve Meltem Ahıska ile birlikte; TESEV, 2007) başlıklı kitapların yazarlarından biri. Kentleşme, mekân politikası, toplumsal hareketler, Kürt sorunu ve uluslararası göç üzerine yazıları çeşitli dergilerde ve derleme kitaplarda yayımlandı.

Bu konuşma kültür savaşları ve kültürel hegemonya programının bir parçasıdır.

Mekan desteği için Çıplak Ayaklar Stüdyosu’na teşekkür ederiz.

KIRIK 2023/24 programları SAHA Sürdürülebilirlik Fonu tarafından desteklenmektedir.